تربيت احساساتي

مهدي سحابي (از مقدمه تربيت احساساتي): پديده بسيار گويايي است كه در دهه هاي اخير كتاب تربيت احساساتي هم در ميان خوانندگان عام و هم نزد اهل ادب و ناقدان هنري تا اندازه اي مادام بواري را در سايه برده و خود به عنوان شاهكار فلوبر و يكي از سرچشمه هاي بنيادي ادبيات مدرن اروپايي مطرح شده است. واقعيت اين است كه اين كتاب در آغاز انتشارش به خاطر ويژگي هايي كه امروزه درست به دليل همان ها اثري بنيادي تلقي مي شود، چندان اقبالي نيافت و حتي خود فلوبر اين نكته را به وضوح مي دانست و اغلب به آن اشاره مي كرد و با وسواس و دقت معروفي كه از او مي شناسيم، و با موشكافي و ريزه كاري هاي بسياري كه در تدارك هر كتابي به قول خودش "محكوم" ي عمد كامل داشت است و آگاهي همراه با تسليم و رضايت هر هنرمند بزرگي كه كار نوآورانه و خلاف عادت و عرف مي كند.
هانري سه آر، يكي از دوستان فلوبر تعريف مي كند كه روزي در برابر ستايشي كه او از كتاب تربيت احساساتي كرد، فلوبر اول شگفتي نشان داد، و سپس برايش توضيح داد كه چرا گمان مي كردم كه خواننده عام اين كتاب او را به راحتي نمي پذيرد. به گفته او، فلوبر با دو دستش در هوا شكل يك هرم را ترسيم كرد و گفت:" كتاب من اين كار را نمي كند، هرم نمي سازد. خواننده، كتاب هايي مي خواهد كه به توهم هايش دامن بزنند و آن ها را خوش بيايد، در حالي كه، تربيت احساساتي عكس اين كار را مي كند" و با دستش هرم وارونه اي را ترسيم كرد كه حفره اي پديد مي آورد و همه روياها و توهم هاي خواننده را به كام مي كشيد.
تربيت احساساتي- گوستاو فلوبر- مهدي سحابي- نشر مركز