پستها
مستشرقين تركيه را" ايران خارجي" مي نامند. كشوري كه حتي از سرزمين هاي آسياي ميانه هم به ما نزديك تر است. اين ادعا را با بررسي معماري، موسيقي،آداب و رسوم و ... آناتولي مي توان ثابت كرد اما اتفاقي كه در معماري، موسيقي و آداب و رسوم تركان غرب در طول تاريخ افتاده ابتدا در زبان آن ها قابل بازيابي است.
واژگان فارسي آنقدر در زبان تركي استانبولي فراوانند كه ناچار مي شويم به اين تئوري هم بينديشيم كه مبادا در شكل گيري اين زبان، زبان فارسي هم دخالت مستقيم داشته است؟! و از آن مهم تر اينكه اگر واقعا چنين چيزي وجود داشته باشد چگونه مي توانيم پلي ميان اين برداشت و آن همه ظرفيت و امكانات زباني كه در تركي موجود است زده باشيم؟
آيا مي توان تركي استانبولي را نوعي تركمني فرض كرد كه در مسير حركت خود از شرق به غرب با فارسي آميخته شده؟ جالب آنكه بدانيد تركان شمال كردستان عراق كه خود را تركمن مي نامند زباني كاملا منطبق با تركي استانبولي دارند و شعر شاعران اين خطه از زبان شعري تركان تركيه قابل تمايز نيست.
دكتر هيژابي كه پيش از ورودش به ايران به عنوان استاد دانشگاه در تركيه او راملاقات كرده بودم همان زمان اعتقاد داشتند كه اين موضوع به دليل ارتباط بيش از حد عشاير ترك به ايرانيان بوده و...( در اين زمينه به زودي خواهم نوشت)
رسم الخط
رسم الخط تركي استانبولي برگرفته از لاتين و با مطالعه و ساده سازي حروف زبان هاي فرانسه،آلماني،ايتاليايي و مجاري در سال 1928 پي ريزي شده است. آتاتورك در 8 آگوست 1928 آغاز "انقلاب حروف" را اعلام كرد و در 11 آگوست 1928 اولين كلاس ارتباط با حروف جديد زبان تركي افتتاح شد. در اين رسم الخط هيچ حرف تركيبي وجود ندارد و به همين دليل يادگيري و نيز درست نويسي آن ساده تر از انگليسي ، در عين حال ظرفيت فونتيكي آن به خاطر داشتن 8 حرف صدادار بيشتر از انگليسي است.
متاسفانه در كشور ما براي تايپ حروف تركي هنوز مشكل وجود دارد تا آنجا كه فرهنگ لغت معروف دكتر كانار به ناچار در دو كشور ايران و تركيه تايپ شده است. به همين دليل در سلسله نوشته هاي پيش رو از حروف تركيبي تركي – انگليسي استفاده مي كند.
در جمهوري آذربايجان نيز به تقليد از تركيه در محدوده سالهاي 1929-1939 به مدت 10 سال زبان خود را به لاتين نوشتند اما به دستور استالين خط جمهوري هاي اتحاد شوروي همگي به كريل يا سيريليك (رسم الخط روس) تبديل شد. اين جمهوري ها از جمله آذربايجان در سال 1991 يعني پس از استقلال دائم دوباره خط خود را به لاتين برگرداندند كه جز چند مورد استثنا با رسم الخط تركي استانبولي مطابقت دارد: در تركي معيار تركيه «ق» و «خ» وجود ندارد بر همين اساس حروفي براي نشان دادن آنها در رسم الخط نيست در حالي كه در جمهوري آذربايجان براي «ق» از q و براي «خ» ازx استفاده مي كنند. و اما اختلاف
آخر در فونتيك زبان آذري و تركي استانبولي بر سر e است در تركي استانبولي تقريبا نه فتحه وجود دارد و نه كسره بلكه واجي ميان اين دو بكار مي رود كه e نماينده همان واج است اما در تركي آذري فتحه ، كسره و« آ » از هم تفكيك شده اند بنابراين براي «آ» a ، براي كسره e
و براي فتحه e برعكس كاربرد دارد. تركي استانبولي به دليل داشتن 8 حرف صدادار و آذري 9 حرف صدادار قابل نگارش با حروف عربي نيستند اما اين دو زبان در حروف لاتين خوش مي نشينند جالب آنكه بدانيد حروف صدادار تركي گاه با هم تركيب مي شوند و تموج بيشتري به كلمه مي دهند و راز هارموني و موسيقي زيبا، چند بعدي و منعطف زبان تركي در همين موضوع نهفته است
واژگان فارسي آنقدر در زبان تركي استانبولي فراوانند كه ناچار مي شويم به اين تئوري هم بينديشيم كه مبادا در شكل گيري اين زبان، زبان فارسي هم دخالت مستقيم داشته است؟! و از آن مهم تر اينكه اگر واقعا چنين چيزي وجود داشته باشد چگونه مي توانيم پلي ميان اين برداشت و آن همه ظرفيت و امكانات زباني كه در تركي موجود است زده باشيم؟
آيا مي توان تركي استانبولي را نوعي تركمني فرض كرد كه در مسير حركت خود از شرق به غرب با فارسي آميخته شده؟ جالب آنكه بدانيد تركان شمال كردستان عراق كه خود را تركمن مي نامند زباني كاملا منطبق با تركي استانبولي دارند و شعر شاعران اين خطه از زبان شعري تركان تركيه قابل تمايز نيست.
دكتر هيژابي كه پيش از ورودش به ايران به عنوان استاد دانشگاه در تركيه او راملاقات كرده بودم همان زمان اعتقاد داشتند كه اين موضوع به دليل ارتباط بيش از حد عشاير ترك به ايرانيان بوده و...( در اين زمينه به زودي خواهم نوشت)
رسم الخط
رسم الخط تركي استانبولي برگرفته از لاتين و با مطالعه و ساده سازي حروف زبان هاي فرانسه،آلماني،ايتاليايي و مجاري در سال 1928 پي ريزي شده است. آتاتورك در 8 آگوست 1928 آغاز "انقلاب حروف" را اعلام كرد و در 11 آگوست 1928 اولين كلاس ارتباط با حروف جديد زبان تركي افتتاح شد. در اين رسم الخط هيچ حرف تركيبي وجود ندارد و به همين دليل يادگيري و نيز درست نويسي آن ساده تر از انگليسي ، در عين حال ظرفيت فونتيكي آن به خاطر داشتن 8 حرف صدادار بيشتر از انگليسي است.
متاسفانه در كشور ما براي تايپ حروف تركي هنوز مشكل وجود دارد تا آنجا كه فرهنگ لغت معروف دكتر كانار به ناچار در دو كشور ايران و تركيه تايپ شده است. به همين دليل در سلسله نوشته هاي پيش رو از حروف تركيبي تركي – انگليسي استفاده مي كند.
در جمهوري آذربايجان نيز به تقليد از تركيه در محدوده سالهاي 1929-1939 به مدت 10 سال زبان خود را به لاتين نوشتند اما به دستور استالين خط جمهوري هاي اتحاد شوروي همگي به كريل يا سيريليك (رسم الخط روس) تبديل شد. اين جمهوري ها از جمله آذربايجان در سال 1991 يعني پس از استقلال دائم دوباره خط خود را به لاتين برگرداندند كه جز چند مورد استثنا با رسم الخط تركي استانبولي مطابقت دارد: در تركي معيار تركيه «ق» و «خ» وجود ندارد بر همين اساس حروفي براي نشان دادن آنها در رسم الخط نيست در حالي كه در جمهوري آذربايجان براي «ق» از q و براي «خ» ازx استفاده مي كنند. و اما اختلاف
آخر در فونتيك زبان آذري و تركي استانبولي بر سر e است در تركي استانبولي تقريبا نه فتحه وجود دارد و نه كسره بلكه واجي ميان اين دو بكار مي رود كه e نماينده همان واج است اما در تركي آذري فتحه ، كسره و« آ » از هم تفكيك شده اند بنابراين براي «آ» a ، براي كسره e
و براي فتحه e برعكس كاربرد دارد. تركي استانبولي به دليل داشتن 8 حرف صدادار و آذري 9 حرف صدادار قابل نگارش با حروف عربي نيستند اما اين دو زبان در حروف لاتين خوش مي نشينند جالب آنكه بدانيد حروف صدادار تركي گاه با هم تركيب مي شوند و تموج بيشتري به كلمه مي دهند و راز هارموني و موسيقي زيبا، چند بعدي و منعطف زبان تركي در همين موضوع نهفته است
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر