شعر ایران و ترکیه 5

همان طور كه در پست قبل نوشتم لغات فارسي به حدي در تركي استانبولي رسوخ و رسوب كرده اند كه ما را مجبور مي كنند به اين تئوري هم فكر كنيم كه آيا در شكل گيري اين زبان، فارسي نقش مستقيم داشته است؟
به عنوان نمونه به تعدادي از لغات اشاره مي كنم:
1- واژگاني كه تغيير فونتيكي آنها شديد نبوده و معنا و كاربردشان در هر دو زبان يكي است:
atesh آتش
nilufer نيلوفر
alev الو، آتش
badem بادام
mehtap مهتاب
avare آواره
derbeder دربه در
chare چاره
penjere پنجره
divar ديوار
siah سياه
bichare بي چاره
ash آش
chorba شوربا
arzu ميل ، آرزو
avaz آواز
avize آويزه ، چلچراغ
azad آزاد
bizar بي زار
gunah-bigunah گناه- بي گناه
bostan بوستان
zira زيرا
chunku چونكه
jip جيب
jam جام ، شيشه
shushe شيشه
jivanmert جوانمرد
jivan جوان
chakal شغال
chaydan قوري
bent بند
bahche باغچه
bahchivan باغچه بان
baht بخت
bahtiyar بختيار
bazubent بازوبند
tane دانه
chift جفت
damat داماد
dert درد
gam غم
gul گل رز و...
اين كلمات آنقدر زيادند كه امكان اشاره به همه آنها وجود ندارد مگر اينكه قصد نوشتن فرهنگي داشته باشيم و همچون يك فرهنگ نويس سال هاي سال وقت خود را صرف نوشتن كنيم.
2-كلماتي كه تغيير فونيتيكي زيادي داشته اند و تقريبا از مسير خود خارج شده اند اما هنوز قابل بازيابي هستند:
ahir- mirahir آخور ، ميرآخور
menekshe بنفشه
selvi سرو
chuval چال، گودال
fistik پسته
got گيتي
durbun دوربين
merdivan دوربين
chapul چپاول
3- كلمات و تركيباتي كه از فارسي گرفته شده اند و در معناي ديگري به كار مي روند و يا آنكه در فارسي امروز ديگر چنين كاربردي رايج نيست:
chanta چنته به معناي كيف
chapraz چپ- راست به معناي صليب
abdest آب دست در معناي وضو
abdestane آب دست خانه ، محل وضو
beraber برابر، باهم بودن
chirkin چركين، زشت
gench گنج، جوان
nazik نازك، آدم با احساس
sahta ساخته، تقلبي
hasta خسته، بيمار
hastane خسته خانه، بيمارستان
kar كار، سود و فايده
digerkan ديگر خواهي
cheyrek چهار- يك، يك چهارم
endishe انديشه به معناي ترس
ainali آينه اي، زيبارو
tirendaz تيرانداز، خوش تيپ
chilekesh چله كش، زحمت كش ، بدبخت
gom گم، كسي را در زير خاك گم كردن ، مراسم تدفين و...
بخش هاي بعدي لغات را در پست بعدي مي خوانيد